Δίκτυο Γεωπάρκων

Από την ίδρυση του το 2016, το Γεωπάρκο Κεφαλονιάς – Ιθάκης με γνώμονα την ιδιαίτερα σημαντική γεωποικιλότητα και βιοποικιλότητα που παρουσιάζουν τα δύο νησιά αλλά και την πλούσια πολιτιστική τους κληρονομιά, έθεσε ως στόχο την ένταξή του στο Δίκτυο των Ευρωπαϊκών Γεωπάρκων αλλά και στο Δίκτυο των Παγκόσμιων Γεωπάρκων.  Μάλιστα από τις 17 Νοεμβρίου 2015,όταν η Γενική Διάσκεψη της UNESCO στο Παρίσι αποδέχθηκε ομόφωνα τη δημιουργία ενός νέου προγράμματος, το "Διεθνές Πρόγραμμα για Γεωεπιστήμες και  Γεωπάρκα" (International Geosciences and Geoparks Program),τα Γεωπάρκα που ανήκουν στο Δίκτυο των Παγκόσμιων Γεωπάρκων αναγνωρίζονται ως περιοχές με τον τίτλο «Παγκόσμια Γεωπάρκα UNESCO». Έτσι, εφόσον η ένταξη του Γεωπάρκου Κεφαλονιάς – Ιθάκης στα Δίκτυα των Γεωπάρκων θα είναι επιτυχής, η περιοχή θα μπορεί να αναγνωριστεί ως «Παγκόσμιο Γεωπάρκο UNESCO» και θα μπορεί να φέρει τα διακριτικά της UNESCO. Με την ένταξη του στα δίκτυα των γεωπάρκων αυτόματα γίνεται και η ένταξη του Γεωπάρκου στο Ελληνικό Φόρουμ Γεωπάρκων.

Ελληνικό Φόρουμ Γεωπάρκων (http://www.hellenicgeoparks.gr/)

Το Ελληνικό Φόρουμ Γεωπάρκων ιδρύθηκε με σκοπό να συντονίσει περιοχές στον Ελληνικό χώρο οι οποίες έχουν αναγνωριστεί ως γεωπάρκα και έχουν ενταχθεί στο Δίκτυο των Ευρωπαϊκών Γεωπάρκων αλλά και στο Δίκτυο των Παγκόσμιων Γεωπάρκων. Το Ελληνικό Φόρουμ Γεωπάρκων έχει ως στόχο να οργανώσει δράσεις για την προβολή των Ελληνικών γεωπάρκων αλλά και να συντονίσει ενέργειες για την προστασία και ανάδειξη της Ελληνικής γεωλογικής κληρονομιάς και των γεωλογικών μνημείων. Αυτή τη στιγμή στο Ελληνικό Φόρουμ Γεωπάρκων ανήκουν τα εξής Παγκόσμια Γεωπάρκα της UNESCO: η Λέσβος (2000), το Φυσικό Πάρκο Ψηλορείτη (2001), το Εθνικό Πάρκο Χελμού – Βουραϊκού (2009), η περιοχή του Εθνικού Δρυμού Βίκου – Αώου (2010) και το Φυσικό Πάρκο Σητείας (2015) (Εικόνα 1).

Greek Geoparks

Εικόνα 1 Ελληνικό Φόρουμ Γεωπάρκων

Δίκτυο των Ευρωπαϊκών Γεωπάρκων EGN (http://www.europeangeoparks.org/)

To Δίκτυο των Ευρωπαϊκών Γεωπάρκων ξεκίνησε το 2000 με μία δράση LEADER για τη «Βιώσιμη ανάπτυξη αγροτικού χώρου», και στην οποία συμμετείχαν αρχικά 4 Γεωπάρκα από 4 διαφορετικές χώρες της Ευρώπης, το Haute-Provence Geopark, το Vulkaneifel Geopark, το Απολιθωμένο Δάσος Λέσβου και το Maestrazgo Geopark. Σήμερα το Δίκτυο έχει μεγαλώσει και αποτελείται από 81 ευρωπαϊκά Παγκόσμια Γεωπάρκα της UNESCO από 26 διαφορετικές χώρες. Σκοπός του Δικτύου είναι ο συντονισμός των ευρωπαϊκών Γεωπάρκων, συνήθως υποβαθμισμένων αγροτικών περιοχών της Ευρώπης, για τη διατήρηση, ανάδειξη και προβολή της γεωλογικής κληρονομιάς, παράλληλα με την προβολή της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς των περιοχών τους, προωθώντας δράσεις βιώσιμης ανάπτυξης (όπως εκπαιδευτικές και γεωτουριστικές) για τις περιοχές αυτές και τους κατοίκους τους.

Δίκτυο Ευρωπαϊκών Γεωπάρκων EGN

Εικόνα 2 Δίκτυο Ευρωπαϊκών Γεωπάρκων EGN

Δίκτυο των Παγκόσμιων Γεωπάρκων GGN (http://www.globalgeopark.org/index.htm)

Το Δίκτυο των Παγκόσμιων Γεωπάρκων είναι ένας διεθνής μη κερδοσκοπικός οργανισμός με έδρα το Παρίσι που έχει ως σκοπό να προωθήσει σε παγκόσμιο επίπεδο την προστασία της γεωλογικής κληρονομιάς και να αναπτύξει τον γεωτουρισμό ως μορφή εναλλακτικού τουρισμού. Το Δίκτυο δημιουργήθηκε το 2004 υπό την αιγίδα της UNESCO με την ένταξη 17 Ευρωπαϊκών και 8 Κινέζικων Γεωπάρκων. Σήμερα ανήκουν στο Δίκτυο 161 Παγκόσμια Γεωπάρκα της UNESCO από 44 διαφορετικές χώρες του κόσμου. Κεντρικός στόχος του Δικτύου σε συνεργασία με την UNESCO είναι να οργανωθούν και να ενταχθούν σε αυτό γεωπάρκα από όλες τις ηπείρους καθώς και να δημιουργηθούν και άλλα ηπειρωτικά δίκτυα. Αυτή τη στιγμή εκτός από τα Ευρωπαικό Δίκτυο λειτουργούν ακόμα το Δίκτυο Ασίας- Ειρηνικού, το Δίκτυο Λατινικής Αμερικής – Καραϊβικής, το Δίκτυο Γεωπάρκων Βόρειας Αμερικής και το Αφρικανικό Δίκτυο Γεωπάρκων.

Δίκτυο Παγκόσμιων Γεωπάρκων GGN

Εικόνα 3 Δίκτυο Παγκόσμιων Γεωπάρκων GGN

Πρόγραμμα Παγκόσμιων Γεωπάρκων UNESCO (http://www.unesco.org/new/en/natural-sciences/environment/earth-sciences/unesco-global-geoparks/)

Στις 17 Νοεμβρίου 2015, η Γενική Συνδιάσκεψη των Κρατών της UNESCO (195 μέλη) ενέκρινε ομόφωνα τη δημιουργία του νέου Διεθνούς Προγράμματος του οργανισμού για τις Γεωεπιστήμες και τα Γεωπάρκα (International Geoscience and Geoparks Program-IGGP. Για να μπορέσει μία περιοχή να αναγνωριστεί ως Παγκόσμιο Γεωπάρκο της UNESCO θα πρέπει να αποτελεί έναν ενιαίο γεωγραφικό χώρο στον οποίο υπάρχουν θέσεις και τοπία με Διεθνή Γεωλογική Αξία και ο οποίος να διαχειρίζεται από έναν φορέα διαχείρισης που να προωθεί και να οργανώνει με ολιστικό τρόπο την προστασία και ανάδειξη αυτής της γεωλογικής κληρονομιάς και παράλληλα να προωθεί εκπαιδευτικές δράσεις και δράσεις βιώσιμης ανάπτυξης των τοπικών κοινωνιών του Γεωπάρκου. Η UNESCO προωθεί τη δικτύωση και ανάπτυξη συνεργασίας μεταξύ των Γεωπάρκων και άλλων φορέων και οργανισμών και παράλληλα στηρίζει τις προσπάθειες των Κρατών μελών της  να ιδρύσουν Παγκόσμια Γεωπάρκα της UNESCO σε όλο τον κόσμο. Επίσης η UNESCO μέσα από αποφάσεις της καθορίζει τους βασικούς κανόνες που διέπουν τη λειτουργία των Παγκόσμιων Γεωπάρκων της UNESCO και των Δικτύων που τα διαχειρίζονται.

UNESCO Global Geopark